ဗုဒၶ၏ထူးၿခားခ်က္မ်ား

(ခ) ဗုဒၶ၏ထူးၿခားခ်က္မ်ား

ဗုဒၶသည္ မိုးရာသီ၌ နားေန၍ အၿခားအခါကာလမ်ားတြင္ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို. ခရီးလည္.လည္ၿပီးလ်င္ တရားေဟာေတာ္မူေလ.ရွိ၏။ တစ္ခါတစ္ရံ၌မူ သာဝတၱိ၊ ေဝသာလီ စေသာ ၿမိဳ.ၾကီးမ်ား၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူ၏။ မဇၩိမနိကာယ္ အရိယပရိေယသန သုတ္၏ နိဒါန္း၌ ဗုဒၶသည္ သာဝတၱိၿမိဳ.၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူ၏။ မဇၩိမနိကာယ္ အရိယပရိေယသန သုတ္၏ နိဒါန္း၌ ဗုဒၶသည္ သာဝတၱိၿမိဳ.၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူစဥ္ တစ္ေန.တာ မည္သို. ကုန္လြန္ေစပံုကို ေဖာ္ၿပထား၏။

တစ္ေန.ေသာ နံနက္ေစာေစာ၌ ဗုဒၶသည္ သင္းပိုင္ကို ၿပင္ဝတ္၍ သပိတ္သကၤန္းကို ယူၿပီးလ်င္ ၿမိဳ.တြင္းသို. ဆြမ္းအလို.ငွာ ၾကြသြား၏။ ထိုအခါ ရဟန္းတို.သည္ အရွင္အာနႏၵာအား ဘုရားရွင္၏ တရားစကားကို မိမိတုိ. မၾကားနာရသည္မွာ ၾကာလွၿပီၿဖစ္၍ ၾကားနာလိုေၾကာင္း ေလ်ွာက္ၾက၏။ အရွင္အာနႏၵာက ရဟန္းတို.အား ဒမိၼက ပုဏၰား၏ ေက်ာင္းသခၤမ္းသို.သြား၍ ေနၾကရန္ေၿပာ၏။ ရဟန္းတို.သည္ ထိုေက်ာင္းသို. သြားၾက၏။ ဗုဒၶသည္ ဆြမ္းစားၿပီးလ်င္ အရွင္အာနႏၵာကိုေခၚ၍ ပုဗၺာရုံေက်ာင္းသို. ၾကြသြားေတာ္မူ၏။ ထိုေက်ာင္း၌ တစ္ေနကုန္ ေနေတာ္မူၿပီးလ်င္ အရွင္အာနႏၵာႏွင္.အတူ ေရခ်ိဳးဆိပ္သို. ၾကြသြား၍ ေရသပၸာယ္ေတာ္မူ၏။ ေရသပၸာယ္ၿပီးေသာအခါ အရွင္အာနႏၵာက ဘုရားရွင္အား ဒမၼကပုဏၰား၏ေက်ာင္းသို. ၾကြေတာ္မူရန္ ပန္ၾကား၏။ ဗုဒၶသည္ ထိုေက်ာင္းသုိ. ၾကြသြား၏။

ရဟန္းတို.သည္ တရားစကားၿဖင္. စည္းေဝးေနၾက၏။ ဗုဒၶသည္ တံခါးမုခ္အၿပင္ ဘက္၌ရပ္လ်က္ စကားအဆံုးကို ဆိုင္းငံ.ေနေတာ္မူ၏။ စကားဆံုးလတ္ေသာ္ ေခ်ာင္းဟန္.၍ တံခါးရြက္ကို ေခါက္၏။ ရဟန္းတို.က တံခါးကိုဖြင္.၍ ဗုဒၶသည္ ခင္းထားအပ္ေသာ ေနရာ၌ ထိုင္ၿပီးလ်င္ " ရဟန္းတို.၊ ယခုၾကြလာေသာ အခါ အဘယ္စကားၿဖင္. သင္တို.စည္းေဝး၍ ေဟာေၿပာေနၾကကုန္သနည္းဟု ေလ်ွာက္ၾကေသာ္ ဗုဒၶသည္ မိမိ ဘုရားမၿဖစ္မီက ၾကံဳေတြ.ခဲ.ရပံုမ်ားကို ေၿပာၿပလို၍ အရိယပရိေယတနသုတ္ကို ေဟာေတာ္မူ၏။

ထိုတရားပြဲမ်ား၌ တခါတစ္ရံ ရဟန္းတစ္ပါးသည္ ေနရာမွထ၍ လက္အုပ္ခ်ီကာ ဗုဒၶအား အခြင္.ပန္ၾကားၿပီးသည္.ေနာက္ မိမိသိလိုေသာအခ်က္ကို ေမးေလွ်ာက္ေလ.ရွိ၏။ တရားပြဲမ်ားသည္ အေတာ္ညဥ္.နက္မွၿပီးဆံုး၏။ ဘုရားရွင္ ပင္ပန္းေညာင္းညာေသာအခါ အရွင္အာနႏၵာ၊ အရွင္သာရိပုတၱရာစေသာ တပည္.မေထရ္ၾကီးမ်ားက ဆက္လက္၍ ေဟာေၿပာၾက၏။

ဗုဒၶႏွင္. ရဟန္းသံဃာတို.၏ စည္းေဝးပြဲမ်ားသည္ အလြန္တိတ္ဆိတ္ေသာ စည္းေဝးပြဲမ်ားၿဖစ္၏။ သာမညဖလသုတ္၌ အဇာတသတ္မင္းသည္ ဘုရားရွင္ကို ဖူးေၿမွာ္ရန္ ဆရာဇီဝကႏွင္.အတူ ေက်ာင္းေတာ္သုိ. သြား၏။ အခ်ိန္ကား ညခ်မ္းအခ်ိန္ၿဖစ္၏။ ဘုရင္သည္ ေက်ာင္းအနီးသို. ခ်ဥ္းကပ္မိေသာအခါ ၾကက္သီးေမြးညင္းထ၍ ထိတ္လန္.သြား၏။ အဘယ္ေၾကာင္.ဆိုေသာ္ ထိုအခ်ိန္၌ ဗုဒၶသည္ ရဟန္းသံဃာ ၁၅၀၀ ႏွင္.အတူ ေက်ာင္းတိုက္ထဲ၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူေသာ္လည္း ေခ်ာင္းဆိုးသံ ေခ်သံ တစ္ခ်က္မွ်မၾကားရဘဲ အလြန္တိတ္ဆိတ္ေနေသာေၾကာင္.ၿဖစ္၏။ ဇီဝကက အားေပးႏွစ္သိမ္.မွ အဇာတသက္မင္းသည္ ေၾကာက္စိတ္ေၿပ၍ ေက်ာင္းထဲသုိ.ဝင္ၿပီးေနာက္ ဗုဒၶကို ဖူးေၿမာ္ေလသည္။

ဗုဒၶသည္ တိတ္ဆိတ္မႈကို ႏွစ္သက္၏။ တစ္ခါတစ္ရံ ဆြမ္းစားၿပီးလ်ွင္ ေတာထဲသုိ. ၾကြသြား၍ သစ္ပင္မ်ားေအာက္၌ ေနေတာ္မူေလ.ရွိ၏။ ရဟန္းတို.အား စကားေၿပာလ်င္ တရားစကားကိုသာေၿပာရန္၊ သို.မဟုတ္ ဆိတ္ဆိတ္ေနရန္ မၾကာခဏသတိေပး၏။ တစ္ခါေသာ္ ဗုဒၶကို ဖူးေၿမာ္ရန္ ေရာက္လာၾကေသာ ရဟန္းတို.သည္ အခ်င္းခ်င္း ေအာ္ဟစ္ေၿပာဆို၍ ဆူညံလွသၿဖင္. ေက်ာင္းမွ ႏွင္ထုတ္ခံၾကရ၏(မဇၩိမနိကာယ္၊ စတုမသုတ္)။ တိတ္ဆိတ္မႈကို ဗုဒၶႏွစ္သက္ေၾကာင္း လူအမ်ားသိၾက၏။ ပရိဗုိဇ္တို.သည္ ဆူညံစြာ စကားေၿပာေနၾကစဥ္ အေဝးမွလာေသာ ဗုဒၶဝါဒီတစ္ဦးကို ၿမင္ေသာ္ အခ်င္းတုိ. အသံမၿပဳၾကကုန္လင္.၊ ဗုဒၶ၏တပည္.သည္ လာေန၏။ သူတို.သည္ တိတ္ဆိတ္မႈကို ႏွစ္သက္၏ ဟု အခ်င္းခ်င္း သတိေပး၍ ဆိတ္ဆိတ္ေနၾက၏။(အဂၤုတၱရ-ကိံဒိဌိကသုတ္)

ဗုဒၶ၏ ရုပ္သြင္ၿပင္ လကၡဏာကို ယခုေခတ္ လူတို.စိတ္ကူၿဖင္. ခန္.မွန္းၾကည္.ရန္ခဲယဥ္း၏။ အဘယ္ေၾကာင္.ဆိုေသာ္ ေရွးအက်ဆံုး ဗုဒၶရုပ္ဆင္းတုေတာ္မ်ားသည္ ဂရိ(ေခါမ) လက္ရာမ်ားကို အေၿခၿပဳထား၍ ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ၿပဳၿပီးသည္.ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာသည္.တုိင္ေအာင္ ဗုဒၶရုပ္တုမ်ားကို ထုလုပ္ကိုးကြယ္ေသာ အေလ.အထမရွိေခ်။ အဂၤလိပ္ ပညာရွင္ ဆာခ်ား(စ) အဲလိေယာ. ၏ ထင္ၿမင္ခ်က္ကို ေဖာ္ၿပရမည္ဆိုေသာ္ " သူေတာ္သူၿမတ္အသြင္ ျပထားေသာ ဗုဒၶရုပ္တုမ်ား ကို ၾကည္.ၿခင္းအားၿဖင္. ဗုဒၶ၏ ရုပ္လကၡဏာသြင္ၿပင္ကို အမွန္အတိုင္း စိတ္ထဲ၌ ၿမင္လာႏုိင္လိမ္.မည္ဟု က်ြႏ္ုပ္ မထင္ပါ။ အိႏိၵယၿပည္ဆားနတ္အရပ္၌ ေတြ.ရေသာ လုလင္ပ်ိဳအသြင္ ထုလုပ္ထားသည္. ဗုဒၶရုပ္တုမ်ားသည္ သာလ်ွင္ ဗုဒၶ၏ နဂိုဥပဓိရုပ္ကို အေတာ္အတန္ မွန္ကန္စြာ ေဖာ္ၿပထားသည္ဟု က်ြန္ပ္ထင္ပါသည္။ ထိုရုပ္တုမ်ားသည္ ေဂါတမဗုဒၶ၏ ရုပ္အဂၤါလကၡဏာမ်ားကို တိက်မွန္ကန္စြာ ေဖာ္ၿပထားသည္ဟု မဆိုႏုိင္ေစကာမူ သန္မာေတာင္.တင္းေသာ ကိုယ္လံုးကိုယ္ေပါက္ႏွင္. အာဇာနည္စိတ္ဓာတ္ရွိေသာ နိေပါမင္းသားပ်ိဳ၏ ရုပ္လကၡဏာ ေပၚထင္လ်က္ရွိပါသည္။ ေဂါတမသည္ ဗုဒၶ၊ သို.မဟုတ္ စၾကဝေတးမင္းၿဖစ္ရန္ ဇာတာပါသည္ဆိုေသာ စကားမွာ ယုတၱိရွိ၏။" (Sir Charles Eliot: Hindduism & Buddhism- Vol.I, pp.171)

ဗုဒၶသည္ က်န္းမာေတာင္.တင္းေသာ ပုဂၢိဳလ္ၿဖစ္ေၾကာင္း ပိဋကတ္စေပ၌ထင္ရွား၏။ ဘုရားမၿဖစ္မီက ေၿခာက္ႏွစ္တိုင္တိုင္ ၿပင္းထန္ေသာအက်င္.ကို ဆင္းရဲၿငိဳၿငင္စြာ က်င္.ႏုိင္ခဲၿခင္း၊ အသက္ ၈၀ ထိ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို. ေၿခလ်င္ခရီးလည္.လည္၍ တရားေဟာေၿပာၿခင္း၊ အိုမင္းေသာအရြယ္၌ ေရာဂါေဝဒနာ အၿပင္းအထန္ခံစားၿပီးသည္.ေနာက္၌ပင္ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဝးေသာ ကုသိနာရံုသို. ေၿခလ်င္ခရီးၾကြသြားၿခင္း စသည္တို.ကို ေထာက္ခ်င္.၍ ဗုဒၶသည္ ကိုယ္ခႏၵာ အထူးၾကံ.ခိုင္ ေတာင္.တင္းေၾကာင္းယံုမွားဖြယ္မရွိေခ်။

ထိုမွ် ထူးထူးၿခားၿခား ကိုယ္လက္က်န္းမာေတာင္.တင္းမႈသည္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင္. ၿဖစ္၏။ ဗုဒၶသည္ အစားအေသာက္၌ မယုတ္မလြန္ ၿခိဳးၿခံ၏။ " ရဟန္းတို.၊ ငါသည္ ညစာမစားရေသာေၾကာင္. က်န္းမာ၍ အနာေရာဂါကင္း၏။ ကိုယ္လက္ၾကံ.ခုိင္၍ ခ်မ္းသာစြာေနရ၏" မဇၩိမ နိကာယ္၊ ကိဋာဂီရိသုတ္။ ေလာက၌က်န္းမာ၍ အသက္ရွည္ေသာသူတို.သည္ အမ်ားအားၿဖင္. ဘဝရည္ရြယ္ခ်က္ တစ္ခုခုရွိ၍ မနားမေန အလုပ္လုပ္ ေသာသူမ်ား ၿဖစ္၏။

ဗုဒၶသည္ လူသတၱဝါတို.ကို သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွ ကယ္ခ်ြတ္ရန္ ရည္ရြယ္၍ ပရိနိဗၺာန္ၿပဳခါနီးေသာ အခါ၌ပင္ သုဘဒၵါရဟန္းအား ေဟာေၿပာဆံုးမေတာ္မူခဲ.ေသးသည္ မဟုတ္ပါေလာ။

ဗုဒၶအား အထူးက်န္းမာ အသက္ရွည္ေစေသာ အဓိကအေၾကာင္းတရားမွာ ကိေလသာမီးအားလံုး ၿငိမ္းသတ္ၿပီး၍ ထာဝရ စိတ္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈၿဖစ္၏။ တစ္ခါေသာ္ ဗုဒၶသည္ အာဠဝီၿပည္ ႏြားတို.သြားရာၿဖစ္ေသာ လမ္းနံေဘးရွိ ရင္းတိုက္ေတာအတြင္း သစ္ရြက္အခင္း၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူ၏။ ဟတၳာအာဠဝက မင္းသားသည္ လွည္.လွည္သြားလာရင္း ဗုဒၶကိုၿမင္ေလေသာ္ အနီးသို.ခ်ဥ္းကပ္ၿပီးလ်င္ "ၿမတ္စြာဘုရား၊ အရွင္ဘုရားသည္ ခ်မ္းသာစြာ အိပ္စက္ေတာ္ မူရပါ၏ေလာ" ဟုေမးေလ်ွာက္၏။ ဗုဒၶက " မင္းသား၊ ငါသည္ ခ်မ္းသာစြာ အိပ္ရေပသည္ "ဟု ၿပန္ေၿပာ၏၊

ထိုအခါ မင္းသားသည္ မ်ားစြာအဲ.ဩ၍ "အရွင္ဘုရား၊ ယခုအခ်ိန္အခါသည္ ေဆာင္းဥတုၿဖစ္၍ အလြန္ေအးခ်မ္းလွပါ၏။ ေၿမသည္ ႏြားခြာရာတို.ၿဖင္. ၾကမ္းတမ္းလွပါ၏။ သစ္ရြက္အခင္းသည္ ပါးလြန္းလွပါ၏။ သစ္ပင္မွ သစ္ရြက္တို.သည္ က်ဲရရဲ ရွိၾကပါကုန္၏။ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာမွ ေအးၿမေသာ ေလတိုက္ခတ္ေန၍ ဆီးႏွင္းတို. တဖြဲဖြဲက်လ်က္ရွိပါ၏။ သို.ၿဖစ္ပါလ်က္ ငါသည္ ခ်မ္းသာစြာအိပ္ရသည္ ဟု အရွင္ဘုရား မိန္.ေတာ္မူဘိ၏" ဟုေလ်ွာက္၏။ ထိုအခါ ဗုဒၶက ေလာက၌ ကာမဂုဏ္ ခံစား၍ ႏူးညံ.ေသာေနရာ၌ အိပ္ရေသာ္လည္း ကိေလသာမီး ေတာက္ေလာင္ေနေသာသူသည္ ခ်မ္းသာစြာအိပ္ရမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ မိမိမွာ ကိေလသာ ရာဂမီး ပယ္သက္ၿပီးၿပီၿဖစ္၍ မည္သည္.ေနရာမ်ိဳး၌မဆို ခ်မ္းသာစြာ အိပ္စက္ရေၾကာင္း မိန္.ေတာ္မူေလသည္။ (အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ တိကဒဟတၳာဠဝကသုတ္)

ဗုဒၶ၏ စိတ္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈသည္ ရုပ္လကၡဏာ အဆင္းသဏၭာန္၌ အၿမဲထင္ဟပ္ေပၚလြင္ေနမည္ၿဖစ္၏။ သုိ.ၿဖစ္၍ ဗုဒၶကို ပထမအၾကိမ္ ေတြ.ၿမင္ရေသာ ဥပကတကၠတြန္းက "ငါ.ရွင္ ၊ သင္သည္ မည္သူၿဖစ္သနည္း၊ သင္၏ ဣေၿႏၵတို.သည္ ၾကည္လင္လွ၏။ အေရးအဆင္းသည္ စင္ၾကည္၍ ၿပိဳးၿပိဳးၿပက္ၿပက္ရွိ၏" ဟု ဆို၏။ ဗုဒၶကို ေဆးေဖာ္ေၾကာဖက္ မလုပ္ဘဲေနရန္ ဆံုးၿဖတ္ထားေသာ ပဥၥဝဂၢီငါးဦးသည္ ဗုဒၶကို ၿမင္ရုံႏွင္.ပင္ မိမိတို.၏ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ကို ေမ.ေလ်ာ.၍ ခရီးဦးၾကိဳၿပဳၾက၏။

ဗုဒၶ၏ တင္.တယ္ခံညားေသာ ဥပဓိရုပ္ေၾကာင္. တစ္ၾကိမ္ၿမင္ကာမ်ွႏွင္. ၾကည္ညိဳေသာသူမ်ား ရွိသည္.နည္းတူ ဗုဒၶ၏ သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္ သတင္းကို ၾကားကာမ်ွႏွင္. ၾကည္ညိဳေသာသူမ်ားမွာလည္း မနည္းလွေခ်။ ေပါကၡရႆတီ, ေသာဏဒႏၱ စေသာ အလြန္ဇာတ္ၾကီး၊ မာနၾကီးသည္. ၿဗဟၼာဏေခါင္းေဆာင္တုိသည္ပင္ ဗုဒၶ၏ ဂုဏ္သတင္းကို ၾကားရုံမ်ွႏွင္. သြားေရာက္ဖူးေတြ.လိုေသာ ဆႏၵၿဖစ္ေပၚလာၾက၏။ ပါဠိပိဋကတ္၌ ဗုဒၶအား အထူးလိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ၾကည္ညိဳေသာ ပုဂၢိဳလ္ႏွစ္ဦးမွာ ၿဗဟၼာယုအမည္ရွိ ဇာတ္ၾကီး ၿဗဟၼာဏတစ္ဦးႏွင္. ပေသနဒီေကာသလမင္းတို. ၿဖစ္၏။ သူတို.သည္ ဗုဒၶ အထံသုိ.လာ၍ ဖူးေၿမာ္ေသာအခါ၌ ဗုဒၶ၏ ေၿခတို.ကို လက္ၿဖင္.ဆုပ္နယ္ပြတ္သပ္၍ ပါးစပ္ၿဖင္.အထပ္ထပ္ နမ္းရႈပ္ၾကေလသည္။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ ၿဗဟၼာယုသုတ္ႏွင္. ဓမၼေစတိယသုတ္)

ေကာသလမင္းသည္ ဓမၼေစတိယသုတ္၌ ဗုဒၶကို လူတို.မည္မ်ွၾကည္ညိဳေလးစားေၾကာငး္ ေလ်ွာက္ၾကား၏။ ဗုဒၶ၏ တရားပြဲ၌ တရားနာပရိတ္သက္မွာ ဗုဒၶကို အလြန္ေလးစား၍ တိတ္ဆိတ္စြာ တရားနာၾကေသာေၾကာင္. တစ္စံုတစ္ေယာက္ ေခ်ာင္းဟန္.သံ၊ တံေတြးေထြးသံကို ဘယ္အခါမ်ွ မၾကားရပါ။ တစ္ခါေသာ္ မိမိသည္ မွဴးမတ္ဗုိလ္ပါမ်ားႏွင္. ခရီးထြက္သြား၍ ညစခန္းခ်ေသာအခါ ဣသိဒတၱႏွင္. ပုရာဏအမည္ရွိ အမတ္ၾကီးႏွစ္ဦးသည္ မိမိတို.၏ အရွင္သခင္ ဘုရင္ ရွိရာဘက္သို. ေၿခၿပဳ၍ ဗုဒၶရွိရာအရပ္ကို ကားေခါင္းၿပဳလ်က္ အိပ္ၾကပါသည္ဟု ေလ်ွာက္ထား၏။

ပရိဗုိဇ္္တစ္ဦးကလည္း ရဟန္းေဂါတမသည္ အရာမက မ်ားစြာေသာ ပရိသတ္အားတရားေဟာေနစဥ္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာသူမ်ွ ေခ်ဆတ္ၿခင္း၊ ေခ်ာင္းဟန္.ၿခင္း မၿပဳဘဲ ရိုေသစြာ တရားၾကားနာၾကပါသည္။ သိကၡာခ်၍ လူထြက္ေသာ တပည္.တို.သည္ ရဟန္းေဂါတမ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကိုသာလ်ွင္ ဆိုေလ.ရွိပါသည္။ သူတစ္ပါးကို မကဲ.ရဲ.ဘဲ မိမိတို.ကိုယ္ကိုသာ ကဲ.ရဲ.ၾကပါသည္ဆို၏။(မဇၩိမနိကာယ၊ မဟာသကုလုဒါယီသုတ္)

ဤသို.မ်ားစြာေသာလူတို.၏ ၾကည္ညိဳေလးစားၿခင္း ခံရေသာ္လည္း ဗုဒၶသည္ မိမိအား လြန္လြန္ကဲကဲ ပုဂၢိဳလ္စြဲ ၾကည္ညိဳမႈကို လံုးဝမလိုလားေခ်။ မိမိအား အလြန္အမင္း ၾကည္ညိဳေသာ ဝကၠလိရဟန္းအား မိန္.ၾကားခ်က္သည္ ရွင္းလင္းၿပတ္သား၏။ "ဝကၠလိ၊ ဤအပုပ္ေကာင္ကို ဖူးၿမင္ၿခင္းၿဖင္. အဘယ္အက်ိဳးရွိမည္နည္း။ ဝကၠလိ၊ တရားကိုၿမင္ေသာသူသည္ ငါဘုရားကို ၿမင္သည္မည္၏။" (သံယုတၱနိကာယ္၊ ခႏၵသံယုတ္-ဝကၠလိသုတ္)

စင္စစ္ဗုဒၶသည္ ကမာၻသမိုင္း၌ အာဏာရွင္၊ ႏိုင္ငံေရး ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား အားေပးေလ.ရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္ကိုးကြယ္မႈကို အတိအလင္း ဆန္.က်င္ေသာ ေရွးဦးပထမ ပုဂၢိဳလ္ၿဖစ္သည္ဆိုကမွားမည္မဟုတ္ေခ်။ ဤအေၾကာင္းႏွင္.ပတ္သက္ေသာ ဗုဒၶမိန္.ၾကားခ်က္မ်ားကို ေရွ.၌ၿပဆိုပါအံ.။

ဗုဒၶသည္ မိမိအား အလြန္အမင္း ခ်ီးက်ဴးပူေဇာ္မႈကိုလည္း မႏွစ္သက္ေခ်။ တစ္ခါေသာ္ ေဗာဓိမင္းသားသည္ ဗုဒၶအား၊ နန္းေတာ္သို. ဆြမ္းစားရန္ ပင္.ဖိတ္၍ ဗုဒၶၾကြလာမည္.လမ္း၌ အဖိုးတန္ ကမၺလာပုဆိုးၿဖဴကို ခင္းထား၏။ ဗုဒၶသည္ ၾကြလာ၍ ပုဆိုးၿဖဴခင္းထားသည္ကို ၿမင္ေသာ္ ေရွ.ဆက္မသြားဘဲ ရပ္တန္.၍ေန၏။ မင္းသားက ပုဆိုးၿဖဴအခင္းအားလံုးကို ရုပ္သိမ္းၿပီးေသာအခါမွ နန္းတြင္းသို. ဝင္ေတာ္မူ၏။ (မဇၩိမ နိကာယ္၊ ေဗာဓိရာဇကုမာရသုတ္)

လူအမ်ား၏ ခ်ီးက်ဴးပူေဇာ္ၿခင္း ခံရေသာ္လည္း တစ္ခါတစ္ရံ ဗုဒၶသည္ မိမိကုိယ္ကုိ ႏွိမ္.ခ်၍ ေၿပာေလ.ရွိ၏။ ပရဗုိဇ္တစ္ဦးက ဗုဒၶသည္ အစစအရာရာ၌ ၿခိဳးၿခံစြာက်င္.ႏိုင္ပါေပသည္ဟု ခ်ီးက်ဴး၏။ ထိုအခါ ဗုဒၶက မိမိ၏ၿခိဳ.ၿခံစြာက်င္.မႈမွာ အခိ်ဳ.ေသာ တပည္.ရဟန္းတို.က မိမိထက္သာလြန္၍ ၿခိဳးၿခံစြာ ေနထိုင္စားေသာက္ၾကပါသည္ဟု မိန္.ၾကား၏(မဇၩိမနိကာယ္၊ မဟာသကုလဒါယီသုတ္)။ တစ္ေန.ေသာ ညေနခ်မ္း၌ ဗုဒၶသည္ ရဟန္းမ်ားႏွင္.အတူ ထိုင္လ်က္ရွိစဥ္ " ရဟန္းတို.၊ သင္တို.သည္ အကယ္၍ ငါ၌ ကိုယ္ႏွင္.ႏႈတ္စပ္ေသာ အၿပစ္တစ္စံုတစ္ရာ ေတြ.ၿမင္ပါက ငါ.အား ေလ်ွာက္ထားၾကကုန္ေလာ" ဟုမိန္.ေတာ္မူ၏။ (သဂါထာဝဂၢသံယုတ္ ၊ ဝဂီသသုတ္)

ပိဋကတ္စာေပ၌ ဗုဒၵ၏ စိတ္သေဘာထား ၿမင္.ၿမတ္မႈ၊ သနားၾကင္နာမႈ၊ ေထာက္ထားစာနာမႈစေသာ ဂုဏ္မ်ားကို အထူးေပၚလြင္ထင္ရွားေစေသာ ပါဠိေတာ္မွာ ဒီဃနိကာယ္မွ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္ၿဖစ္၏။ ဤေနရာ၌ ဗုဒၶ၏ စိတ္ဓာတ္ၿမင္.ၿမတ္မႈ ထင္ဟပ္ေနေသာ ေနာက္ဆံုးမိန္.ၾကားခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ၿပပါအံ.။

ဗုဒၶသည္ ေရႊပန္းထိမ္သား စုႏၵ၏ ဝက္သားဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပးၿပီးေနာက္ ဝမ္းေသြးသြန္ ေရာဂါ အၿပင္းအထန္ ခံစားရ၏။ သုိ.ရာတြင္ စုႏၵအား စိတ္မေကာင္း မၿဖစ္ေစလိုေသာေၾကာင္. ဘုရားရွင္ေနာက္ဆံုးဘုဥ္းေပးေသာဆြမ္းသည္ အၿခားဆြမ္းတို.ထက္ အက်ိဳးအာနိသင္ ၾကီးမားသည္ဟူ ဘုရားရွင္၏ မ်က္ေမွာက္မွ ၾကားလုိက္ရေၾကာင္း ေၿပာၿပ၍ စုႏၵ၏ ႏွလံုးမသာၿခင္းကို ေၿဖေဖ်ာက္ရန္ အရွင္အာနႏၵာအား မွာၾကားေတာ္မူခဲ.၏။

အရွင္အာနႏၵာက ဗုဒၶသည္ ပရိနိဗၺာန္ မစံဝင္မီ တပည္.သံဃာတို.အတြက္ တစ္စံုတစ္ရာ မွာၾကားေတာ္မူခဲ.လိမ္.မည္ဟု မိမိယံုၾကည္ပါေၾကာင္း ေလ်ွာက္ထား၏။ ထိုအခါ ဗုဒၶမိန္.ၾကားေသာစကားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းၿဖစ္၏။

" အာနႏၵာ၊ ငါဘုရားအား သင္တုိ. အဘယ္ေၾကာင္. ဤမွ်ေလာက္ ေတာင္.တေနဘိသနည္း။ ငါသည္ တရားဓမၼကို အၾကြင္းမဲ. ေဟာၾကားခဲ.ေပၿပီ။ သင္တို.သည္ ငါ၏ ေနာက္လိုက္ၿဖစ္သည္၊ ငါသည္ သင္တို.၏ ေခါင္းေဆာင္ၿဖစ္သည္ဟု ငါမယူဆခဲ.ေခ်။ အာနႏၵာ ၊ ငါသည္ အိုမင္း၍ ဘဝခရီး၏ အဆံုးပိုင္းသို. ေရာက္ရွိေနေပၿပီ။ ထို.ေၾကာင္. သင္တို.သည္ မိမိကုိယ္ကိုသာ မွီခိုကိုးကြယ္၍ ေနၾကကုန္ေလာ။ တရားမွတစ္ပါး မွီခိုကိုးကြယ္ရာ မရွိဘဲ တရားသာလ်င္ မွီခိုကိုးကြယ္ရာ ရွိသည္ၿဖစ္၍ ေနၾကကုန္ေလာ"

တစ္ေနရာ၌ အရွင္သာရိပုတၱရာက သဗၺညဳတဥာဏ္အရာ၌ ၿမတ္စြာဘုရားထက္ သာလြန္၍သိေသာ သမဏၿဗာဟၼာဏသည္ ေရွးကမရွိခဲ.၊ ေနာင္ရွိမည္လည္း မဟုတ္၊ ယခုလည္း မရွိဟု က်ြႏု္ပ္ယံုၾကည္ပါသည္ဟု ေလ်ွာက္၏။ ထိုအခါ ဗုဒၶက " သာရိပုတၱရာ၊ သင္သည္ ပြင္.ၿပီး ပြင္.ဆဲပြင္.လတၱံ.ေသာ ဘုရားရွင္တုိ.၏ စိတ္ကို သင္၏ ဥာဏ္ၿဖင္.ခြဲၿခားမသိပါဘဲလ်က္ အဘယ္ေၾကာင္. ဤသုိ. ၾကီးက်ယ္ခံ.ညားလွေသာ၊ တိက်ေသာ စကားကို ဆိုဘိသနည္း" ဟု မိန္.ေတာ္မူ၏။

ထို.ေနာက္ ကုသိနာရုံဥယ်ာဥ္၌ ပရိနိဗၺာန္စံဝင္ခါနီးတြင္ နတ္ၿဗဟၼာတို.သည္ ဤသို.ပူေဇာ္ကာမွ်ၿဖင္. ငါဘုရားအား ၿမတ္ႏိုးသည္ မမည္ေသး။ အၾကင္ဥပါသကာ ဥပသကာမတို.သည္လည္းေကာင္း၊ ရဟန္းေယာက္်ား၊ ရဟန္းမိန္းမတို.သည္ လည္းေကာင္း ငါေဟာၾကားအပ္ေသာ တရားႏွင္.အညီ က်င္.ၾကံေနထိုင္၏။ ထိုသူတို.သည္ သာ လ်ွင္ ငါဘုရားကို ခ်စ္ၾကည္ၿမတ္ႏိုး ရွိခိုးပူေဇာ္ၾကသည္မည္၏" ဟုမိန္.ေတာ္မူ၏။ အရွင္အာနႏၵာက " အရွင္ဘုရား၊ကိုယ္ေတာ္ၿမတ္ နိဗၺာန္လားခဲ.ေသာ္ အေလာင္းေတာ္အား က်ြႏု္ပ္တုိ. ၿပဳဖြယ္ကိစၥကို အဘယ္သို.ၿပဳရပါအံ.နည္း" ဟုေမးေလ်ွာက္၏။ ထိုအခါ၌ ဗုဒၶက " အာနႏၵာ၊ ငါဘုရား၏အေလာင္းေတာ္ကို မီးပူေဇာ္ၿခင္းစသည္တို.၌ သင္တို.အေၾကာင္.ၾကကုန္လင္.။ မိမိ၏ အစီးအပြားၿဖစ္ေသာ အရဟတၱဖိုလ္ရၿခင္းငွာ သာ မ်ားစြာ လံု.လၿပဳၾကကုန္ေလာ" ဟု မိန္.ေတာ္မူ၏။

ပရိနိဗၺာန္ စံဝင္ခါနီး၌ ဗုဒၶသည္ အရွင္အာနႏၵာအား " အာနႏၵာ၊ ငါ၏ တပည္. ရဟန္းသံဃာတို.သည္ ငါပရိနိဗၺာန္ စံဝင္ေသာအခါ ငါဘုရားမရွိၿပီ၊ ငါလြန္ၿပီဟုထင္မွတ္ၾကေပလိမ္.မည္။ ထိုသို. မမွတ္သင္.။ ငါေဟာေသာတရားသည္ ငါလြန္ေသာအခါ သင္တို.၏ ဆရာၿဖစ္လတၱံ.။ ထို.ေၾကာင္. ငါလြန္ေသာအခါ ငါရွိသည္ဟုသာ ေကာင္းစြာမွတ္၏" ဟု မိန္.ၾကား၍ ရဟန္းတို.အား မိမိ၏တရား၌ တစ္စံုတစ္ရာ ယုံမွားမႈ ရွိလ်ွင္ မိမိမလြန္မီ ေမးေလ်ွာက္ၾကရန္ သတိေပး၏။ သို.ရာတြင္ ရဟန္းတို.က မည္သို.မ်ွမေမးေလွ်ာက္ၾကေခ်။ ထုိ.ေနာက္ ဗုဒၶသည္ "သခၤါရတရားတို.သည္ ပ်က္စီးတတ္ေသာ သေဘာရွိကုန္၏။ သင္တုိ.သည္ မေမ.မေလ်ာ.ဘဲ က်င္.ၾကံအားထုတ္ၾကကုန္ေလာ" ဟု ေနာက္ဆံုးမိန္.ၾကားၿပီးလ်ွႈင္ ပရိနိဗၺာန္ ၿပဳေတာ္မူ၏။

ဗုဒၶ၏ ေနာက္ဆံုးဘဝ ၿဖစ္စဥ္မ်ားကို ေဖာ္ၿပေသာ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္သည္ အၿခားသုတ္မ်ားထက္ ရွည္လ်ား၍ အလြန္ထူးၿခား မွတ္သားဖြယ္ေကာင္းေသာ သုတ္ၿဖစ္၏။ ေလာက၌ နဂိုမူလက စိတ္ႏွလံုးေကာင္းရွိေသာ သူတို.သည္ပင္ အိုမင္းေသာအရြယ္၌ က်န္းမာေရး မ်ားစြာယိုယြင္းပ်က္ၿပားမႈ မရွိေစကာမူ အမ်ားအားၿဖင္. စိတ္ဓာတ္ယိုယြင္းဆုတ္ယုတ္လာၾက၏။ ငါစြဲၾကီးမား၍ သူတစ္ပါးအေပၚ ဆရာလုပ္လိုၿခင္း၊ သူတစ္ပါးကို အၿပစ္ၿမင္၊ အထင္အၿမင္မေသးေစလိုၿခင္း၊ (အရွင္သာရိပုတၱရာအား မိန္.ၾကားခ်က္) ပုဂၢိဳလ္ကိုးကြယ္မႈ မၿဖစ္ေစလိုၿခင္း စေသာ လကၡဏာမ်ားၿဖင္. ၿမင္.မားေသာ အာဇာနည္စိတ္ဓာတ္ကို အထင္အရွား ၿပသေတာ္မူခဲ.ေပ သည္။

သုိ.ၿဖစ္၍ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ ပညာရွင္တစ္ဦးက မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္မွာ ကမာၻ.စာေပ၌ အခံ.ညားဆံုး စိတ္အားတက္ၾကြဖြယ္ အေကာင္းဆံုးစာေပတစ္ခု ၿဖစ္ပါေပ သည္ဟု ေရးသားခဲ.၏။ စင္စစ္ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္၌ ဗုဒၶသည္ ေႏွာင္းလူတို.က လြန္ကဲေသာ သဒၶါယံုၾကည္စိတ္ၿဖင္.ဖန္တီးထားေသာ အနႏၵဘုန္းေတာ္ရွင္ မဟုတ္ေတာ.ဘဲ အလြန္စိတ္ဓာတ္ၿမင္.ၿမတ္၍ ၾကည္ညိဳဖြယ္ေကာင္းေသာ ကမာၻ.စံၿပ အာဇာနည္ပုဂၢိဳလ္သူၿမတ္အၿဖစ္ ေပၚလြင္ထင္ရွားလ်က္ ရွိေပသည္။