အခန္း(၆) အနတၱ၀ါဒ

အခန္း(၆)

အနတၱ၀ါဒ

‘‘အရွင္ေဂါတမ၊ဒုကၡကိုမိမိသည္ ျပဳပါသေလာ’’

‘‘အုိ..ကႆပ၊မိမိသည္ ဒုကၡကိုျပဳသည္ဟူ၍ မဆိုသင္႔’’

‘‘ဒုကၡကို သူတစ္ပါးသည္ ျပဳပါသေလာ’’

‘‘သူ တစ္ပါးသည္ ဟူ၍လည္း မဆိုသင္႔’’

‘‘ဒုကၡကို မိမိသည္လည္းျပဳသည္ ၊ သူတစ္ပါးသည္လည္းျပဳသည္ ဟူ၍ ဆိုအပ္ပါသေလာ’’

‘‘ထိုသို႔လည္း မဆိုသင္႔’’

‘‘သို႔ျဖစ္လွ်င္……’’

(နိဒါနသံယုတ္၊တိမၺရုကပရိဗၺာဇကသုတ္)


(က)ပိဋကတ္ႏွင္႔အျခားစာေပမ်ားမွ အနတၱ၀ါဒ
ဗုဒၶအလိုအားျဖင္႔အနိစၥ၊ဒုကၡႏွင္႔အနတၱ(၀ါ)မၿမဲျခင္း၊ဆင္းရဲျခင္းႏွင္႔ျမဲေသာအတၱမရွိျခင္းသည္သခၤါရတရားအားလုံး၏ထင္ရွားေသာ

လကၡဏာသုံးပါးျဖစ္၏။ယင္းတို႔တြင္အနိစၥကိုေရွးဦးပထမျပဆိုထားျခင္းမွာအနိစၥလကၡဏာ၌အျခားလကၡဏာႏွစ္ပါးပါ၀င္ၿပီးျဖစ္

ေသာေၾကာင္႔ျဖစ္၏။သခၤါရတရားတို႔သည္မၿမဲေသာေၾကာင္႔အမာခံဓာတ္အတၱကင္းလွ်က္ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးၾကရ၏

လူသတၱ၀ါ၏ခႏၶာငါးပါးရုပ္နာမ္တရားတို႔သည္ ခဏမစဲ အၿမဲေျပာင္းလဲလ်က္ရွိ၏ ။ ရုပ္တရားထက္ နာမ္တရားက

ေျပာင္းလဲျဖစ္ပ်က္မႈမ်ားစြာပိုမိုလ်င္ျမန္၏။စိတ္တို႔သည္မ်က္စိတမွိတ္လွ်က္တစ္ျပက္အတြင္း၌မရပ္မနားတဖြားဖြားျဖစ္ေပၚ

ခ်ဳပ္ေပ်ာက္လွ်က္ရွိ၏။ဤသို႔စၾကာ၀ဠာႏွင္႔လူတို႔ကိုစိုးမိုးေနေသာအနိစၥတရားကို နက္နက္နဲနဲ မသိျမင္ပါက

ဗုဒၶတရားကိုေကာင္းစြာနားလည္မည္မဟုတ္ေခ်။

‘‘အၾကင္သူသည္သဒၵါစိတ္ျဖင္႔ဘုရား၊တရား၊သံဃာကိုဆည္းကပ္ကိုးကြယ္၍သီလေစာင္႔

ထိန္းကာေမတၱာပြားမ်ားေစကာမူထိုသူသည္အနိစၥတရားကိုေခတၱခဏမွ်သိျမင္နားလည္လွ်င္လည္းပုိမိုအက်ဳိးရွိမည္ျဖစ္၏။’’

(အဂုၤတၱရနိကာယ္)။

‘‘ခႏၶာငါးပါး၏အျဖစ္အပ်က္ကိုမရွဴျမင္ပဲအႏွစ္တရာအသက္ရွည္ျခင္းထက္ေကာင္းစြာဆင္ျခင္ရွဴျမင္၍တစ္ရက္မွ်အသက္ရွည္ျခင္း

သည္သာ၍ျမတ္၏ ။’’(ဓမၼပဒ၊ဂါထာ-၁၁၃)

‘‘အနိစၥသညာေကာင္းစြာထင္ရွားေသာသူအားအနတၱသညာသည္အလိုလိုထင္ေပၚ၍တည္လာ၏’’

(ဥဒါန္းပါဠိေတာ္ႏွင္႔္႔အဂၤုတၱရနိကာယ္၊န၀ကနိပါတ္-ေမဃိသုတ္)။

သခၤါရတရားအားလုံး၏မၿမဲေသာသေဘာကိုသိျမင္ေသာသူအဖို႔အနတၱတရားကိုသိျမင္ရန္မ်ားစြာ မခဲယဥ္းေခ်။ သို႔ရာတြင္

အနတၱ၀ါဒသည္ဗုဒၶဓမၼ၏ပဓာနအခ်ဳပ္အျခားတရားျဖစ္၍ ဗုဒၶ၀ါဒီတို႔အဖို႔ အလြန္အေရးႀကီး၏ ။ စင္စစ္ အနတၱတရားသည္

အျခားကမာၻဘာသာ၀ါဒမ်ားတြင္မေတြ႔ရေသာဗုဒၶဓမၼ၏၀ိေသသဂုဏ္ျဖစ္၍ကမာၻဘာသာအယူ၀ါဒသမိုင္း၌ဗုဒၶတစ္ဦးတည္းေသာ

အေလးအနက္ေဟာၾကားေသာတရားျဖစ္၏ ။

သို႔ျဖစ္ေစကာမူအနတၱတရားကိုေျခေျချမစ္ျမစ္နားလည္ရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊နားလည္သည္ဆိုေစစြဲစြဲၿမဲၿမဲလက္ခံ

ယုံၾကည္ရန္ေသာ္လည္းေကာင္းမ်ားစြာမလြယ္ကူေခ်။ျမန္မာဗုဒၶ၀ါဒီတို႔သည္အမ်ားအားျဖင္႔အနတၱတရားကိုနားလည္ၾကေသာ္

လည္း၊အခ်ဳိ႕ေသာျမန္မာဘာသာေရးအယူမ်ားသည္အနတၱ၀ါဒႏွင္႔ဆန္႔က်င္ေန၍အနတၱတရားမ်ားကိုခံယူခ်က္မွာအေပၚယံမွ်

အကာမွ်သာျဖစ္၏ ။ဤသို႔ျဖစ္ျခင္းသည္ အံ႔ၾသစရာမရွိေခ်။ ပိဋကတ္စာေပကို ႏွံ႔ႏွံ႔စပ္စပ္ ေလ႔လာခဲ႔ေသာ အခ်ဳိ ႔ေသာ

အေနာက္ႏိုင္ငံပညာရွင္မ်ားပင္အနတၱ၀ါဒကိုမႏွစ္သက္ေသာေၾကာင္႔ဗုဒၶ၀ါဒအစစ္အမွန္မဟုတ္ေလဟန္စြပ္စြဲေရးသားၾက၏။

သို႕ျဖစ္၍အနတၱ၀ါဒႏွင္႔ပတ္သက္ေသာ ပိဋကတ္ပါဠိေတာ္မ်ားအေပၚေစ႔ငုေသခ်ာစြာ ေလ႔လာရန္လိုအပ္လွေပ၏ ။

ဗုဒၶမေပၚမီကအတၱအယူ၀ါဒမ်ားအေၾကာင္းကိုအခန္း(၃)၌ အနည္းငယ္ေဖာ္ျပခဲ႔ေပၿပီ။အတၱသဒၵါကို ေရွးအက်ဆုံး

ေ၀ဒက်မ္းမ်ား၌ေတြ႔ရ၏။အတၱသည္မူလပထမက‘အသက္’ဟူေသာအနက္ကိုေဟာ၏။ေရွးဥပနိသွ်ဆရာတို႔၏အဆိုအားျဖင္႔

အတၱသည္ မူလပထမက ႏွလံုးအိမ္ထဲ၌ တည္ရွိ၍တစ္ရာ႔တစ္ခုေသာလမ္းမ်ားျဖင္႔ အျပင္သို႔ထြက္ႏိုင္၏။ ဦးေခါင္းထိပ္ရွိ

လမ္းေၾကာင္းမ်ားမွထြက္လွ်င္အမတထာ၀ရဘုံသုိ႔ေရာက္၏။ေနာက္ေပၚဥပနိသွ်က်မ္းမ်ား၌မူအတၱသည္သက္ရွိသက္မဲ႔အားလုံး၏

မူလအႏွစ္ပရမတ္ဓာတ္အစစ္ျဖစ္၏။တစ္နည္းအားျဖင္႔အတၱသည္လူတို႔အားအေကာင္းအဆိုးခြဲျခား၍သိရွိနားလည္ေစေသာ၊

အျမင္႔ျမတ္ဆုံးအျဖစ္သို႔ေရာက္ရွိေစႏိုင္ေသာသတၱိမ်ဳိးျဖစ္ေစ၏။ကိန္း၀ပ္ရာနိစၥဓူ၀အသခၤတအမတဓာတ္ႀကီးအစစ္ျဖစ္၏။

ထို႔ေၾကာင္႔ဥပနိသွ်က်မ္းဆရာတို႔၏အလိုအားျဖင္႔လူသည္သခၤါရတရားတို႔၏ေနာက္ကြယ္ရွိအတၱကို

သိျမင္နားလည္ရန္အေရးႀကီး၏။‘‘ေျပာေသာစကား၊ျမင္ေသာအရာ၊ျပဳေသာအမူ၊စိတ္၌ျဖစ္ေပၚလာေသာအႀကံအစည္စသည္တို႔

အေၾကာင္းကိုဘာမွ်ေတြးေတာႀကံစည္ျခင္းမျပဳအပ္။ေျပာေသာသူ၊ျမင္ေသာသူ၊ျပဳေသာသူ၊ႀကံစည္ေသာသူ(တစ္နည္းအားျဖင္႔

အတၱကို)သာလွ်င္ အမွန္အတိုင္းသိျမင္ရန္၊အားထုတ္အပ္သည္ဟု ဥပနိသွ်က်မ္းတစ္ေစာင္က ဆိုထား၏ ။

ဤဥပနိသွ်လာအတၱအယူမ်ားကိုပိဋကတ္စာေပ၌အလွ်င္းမေတြ႔ရေခ်။အတၱကိုပယ္ေသာပါဠိေတာ္မ်ားကိုကားအေျမာက္

အမ်ားျပဆိုထား၏။အထင္ရွားဆုံးမွာဘုရားျဖစ္ၿပီးေနာက္ပဥၥ၀ဂၢီငါးပါးအားဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ဗုဒၶေဟာအနတၱလကၡဏာ

သုတ္ျဖစ္၏။

‘‘ရဟန္းတို႔ ၊ခႏၶာငါးပါးသည္ အတၱမဟုတ္၊အတၲမဟုတ္ေသာေၾကာင္႔ နာက်င္ျခင္းျဖစ္၏ ။ငါ၏ခႏၶာငါးပါးသည္ ဤသို႔

ျဖစ္ေစ၊ဤသုိ႔မျဖစ္ေစသတည္းဟုတ္စီရင္၍မရအပ္။ခႏၶာငါးပါးသည္မၿမဲ။မၿမဲေသာ၊ဆင္းရဲေသာ၊ေဖါက္ျပန္တတ္ေသာခႏၶာငါးပါး

ကိုဤဟာသည္ငါ႔ဥစၥာျဖစ္၏။ငါျဖစ္၏။ငါ၏အတၱတည္းဟု မရွဴအပ္။

အတိတ္၊အနာဂတ္၊ပစၥဳပၸန္အတြင္းအျပင္၊အၾကမ္းအႏုအယုတ္အျမတ္၊အေ၀းအနီးျဖစ္ေသာအလုံးစုံေသာခႏၶာငါးပါးသည္

ငါ႔၏ဥစၥာမဟုတ္။ငါမဟုတ္။ငါ၏အတၱမဟုတ္ဟုဟုတ္မွန္

သည္႔အတိုင္း ေကာင္းေသာပညာျဖင္႔ ရွဴအပ္၏ ။’’(၀ိနည္းပိဋကတ္၊မဟာ၀ဂ္)

အနတၱလကၡဏာသုတ္ႏွင္႔အနက္အဓိပၸါယ္တူေသာသုတ္မ်ားကို

ပထမနိကာယ္ေလးက်မး္၌ထပ္တလဲလဲေဖာ္ျပထား၏။

အခ်ဳိ႕သုတၱန္ေဒသနာမ်ား၌မူခႏၶာငါးပါးသည္အတၱမဟုတ္ေသာေၾကာင္႔ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါကိုခႏၶာငါးပါး၌ရွာ၍မရအပ္ဟူ၍လာ၏

‘‘အို အႏုရာဓ ၊ ခႏၶာငါးပါးကို သတၱ၀ါဟု မရွဳအပ္ ။ခႏၶာငါးပါး၌ သတၱ၀ါသည္မရွိ။ သတၱ၀ါသည္ ခႏၶာငါးပါး

မွတစ္ပါးျဖစ္၏

ဟူ၍မရွဳအပ္။ဤသို႔ျဖင္႔သင္သည္မ်က္ေမွာက္ထင္ပင္လွ်င္သတၱ၀ါဟူသည္ကိုမွန္ေသာအားျဖင္႔၊ဟုတ္ေသာအားျဖင္႔မရအပ္။’’

(သုံယုတၱနိကာယ္၊အဗ်ာကတသံယုတ္၊အႏုေရာဓေတၳသုတ္)။

‘‘ရဟႏၲာသည္ခႏၶာငါးပါးကိုသုံးပါးေသာပရိညာျဖင္႔ပိုင္းျခား၍သိေသာေၾကာင္႔ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမသိမျမင္’’

(သဂါထာ၀ဂၢသံယုတ္၊သမိဒၶိသုတ္)။

‘‘ေစာင္းကိုအစိတ္တစ္ရာခြဲ၍အစိတ္စိတ္အတုံးတုံးျပဳေသာ္လည္းေစာင္႔သံကိုရွာ၍မရသကဲ႔သု႔ိရဟန္းသည္ခႏၶာငါးပါး၌ငါဟူ၍

လည္းေကာင္း၊ငါ၏ဥစၥာဟူ၍လည္းေကာင္း၊ငါျဖစ္၏ဟူ၍လည္းေကာင္းရွာ၍မေတြ႔။’’

(သံဠာယတနသံယုတ္၊၀ီဏဥပမာသုတ္)


အခ်ဳိ ႔ေသာပညာရွင္တို႔က ဥပနိသွ်က်မ္းလာ အတၱ၀ါဒကို အတိအလင္း ရည္ညႊန္းဟန္တူေသာသုတၱန္တစ္ခုကို
ေထာက္

ျပၾက၏ ။

‘‘မသင္႔ေသာအားျဖင္႔ ႏွလုံးသြင္းေသာသူအား ငါ၏ကိုယ္သည္ေျပာဆိုစီရင္တတ္၏ ။ သိတတ္၊ခံစားတတ္၏ ။ေကာင္းမႈ

မေကာင္းမႈ၏အက်ဳိးကိုခံစားရ၏။အခါခပ္သိမ္းရွိ၏။ေဖာက္ျပန္ျခင္းမရွိ။ေျမႀကီးျမင္႔မိုရ္ေတာင္လေနတို႔ကဲ႔သုိ႔အၿမဲတည္သည္

ဟူေသာ အယူသည္ျဖစ္၏ ။’’

(မဇၩိမနိကာယ္၊ သဗၺာသ၀သံ၀ရသုတ္)

ခႏၶာငါးပါး၌ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ခႏၶာငါးပါးကိုၾကဥ္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ပရမတၱအားျဖင္႔ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ အတၱဟူ၍မရွိ

ေသာေၾကာင္႔ေလာကသည္သုညေလာကျဖစ္သည္ဟုပိဋကတ္စာေပ၌ေခၚဆိုထား၏။

‘‘အာနႏၵာ၊အၾကင္ေၾကာင္႔ငါဟူေသာအတၱသေဘာမွလည္းေကာင္း၊ငါ၏ဥစၥာတည္းဟူေသာအတၱနိယသေဘာမွလည္းေကာင္း

ဆိတ္သုဥ္း၏။ ထို႔ေၾကာင္႔ ေလာကသည္ သုညတည္းဟူ၍ ဆိုအပ္၏ ’’

(သဠာယတနသံယုတ္၊သုညေလာကသုတ္) ။

ေမာဂရာဇ၊သင္သည္ကိုယ္ဟုမွတ္ထင္စြဲလမ္းေသာသကၠာယဒိဌိကိုပယ္ႏိုင္ရန္အလို႔ငွာေလာကကိုဆိတ္သုဥ္းေသာအားျဖင္႔ရွဳေလာ႔။

(သုတၱနိပါတ္၊ပါရာယန၀ဂ္၊ေမာဂရာဇ မာဏ၀ပုစာၦ )

အနတၱ၀ါဒအလိုအားျဖင္႔ ပုဂိၢဳလ္သတၱ၀ါ အတၱဆိတ္သုဥ္းေသာ သုညေလာက၌ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္း(အနိစၥ) သေဘာတရား

သည္သာထင္ရွား၏။

‘‘ရဟန္းသည္၊သေဘာတရားတို႔၌ျဖစ္ေၾကာင္း၊ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင္႔ျဖစ္ျခင္း၊ပ်က္ျခင္းသေဘာကိုအႀကိမ္ႀကိမ္ရႈေလ႔ရွိ၏။

သေဘာတရားတို႔သည္သာလွ်င္ ရွိကုန္သည္ဟုထိုရဟန္းအား သတိသည္ ေရွးရႈထင္တတ္၏။ထိုရဟန္းသည္ေလာက၌

တစ္စုံတစ္ရာမွ်ကို ငါ၊ငါ၏ဥစၥာဟူ၍ မစြဲလမ္းေခ်။’’ (ဒီဃနီကာယ္၊မဟာသတိပဌာန္သုတ္)

သို႔ျဖစ္၍ဗုဒၶသည္သခၤါရဓမၼတို႔၏ျဖစ္ပ်က္မႈကိုေဟာရာ၌ေတြ႔ထိမႈ၊ခံစားမႈ၊တပ္မက္မႈ၊တြယ္တာမႈစေသာအက်ဳိးအေၾကာင္းအားျဖင္႔

ဆက္စပ္ျဖစ္ပ်က္မႈ(ပဋိစသမုပၸာဒ္တရား)ကိုသာေဟာ၏။ေတြ႔ထိေသာသူ၊ခံစားေသာသူ၊တပ္မက္ေသာစသည္ျဖင္႔ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါကို

ထည္႔သြင္း၍ ေဟာေတာ္မမူေခ်။

‘‘အရွင္ေဂါတမ၊ဒုကၡကိုမိမိသည္ ျပဳပါသေလာ’’

‘‘အုိ..ကႆပ၊မိမိသည္ ဒုကၡကိုျပဳသည္ဟူ၍ မဆိုသင္႔’’

‘‘ဒုကၡကို သူတစ္ပါးသည္ ျပဳပါသေလာ’’

‘‘သူ တစ္ပါးသည္ ဟူ၍လည္း မဆိုသင္႔’’

‘‘ဒုကၡကို မိမိသည္လည္းျပဳသည္ ၊ သူတစ္ပါးသည္လည္းျပဳသည္ ဟူ၍ ဆိုအပ္ပါသေလာ’’

‘‘ထိုသို႔လည္း မဆိုသင္႔’’

‘‘သို႔ျဖစ္လွ်င္ဒုကၡကိုမိမိမျပဳ၊သူတစ္ပါးလည္းမျပဳဘဲဒုကၡသည္အေၾကာင္းမရွိဘဲအလိုအေလ်ာက္ျဖစ္ပါသေလာ။

ဒုကၡရွိပါလ်က္ အရွင္ေဂါတမသည္ ဒုကၡကို မသိမျမင္ပါသေလာ။ ’’

‘‘အုိ-ကႆပ၊ဒုကၡသည္ရွိ၏။ဒုကၡကိုငါသိျမင္၏။ဒုကၡကို ထိုသူ ျပဳသည္၊ထိုသူသည္ခံစားသည္ဟု အယူရွိခဲ႔ေသာ္

သႆတဒိဌိျဖစ္၏။ငါဘုရားသည္ထိုအစြန္းႏွစ္ဖက္ကိုအလယ္အလတ္လမ္းျဖင္႔ေဟာ၏။အ၀ိဇၨာဟူေသာအေၾကာင္း

ေၾကာင္႔သခၤါရျဖစ္၏ ။သခၤါရေၾကာင္႔……………………..’’

(နိဒါနသံယုတ္၊တိမၺရုကပရိဗၺာဇကသုတ္)

တိမၺရုက ပရိဗိုဇ္က ခ်မ္းသာမႈဆင္းရဲမႈကို မိမိျပဳပါသေလာ ဟုေမးရာ၌လည္း ဗုဒၶကအထက္ပါအတိုင္း ေျဖေတာ္မူ၏ ။

(သံယုတၱနိကာယ္၊နိဒါနသံယုတ္- တိမၺရုက ပရိဗိုဇ္ကသုတ္)

အေ၀လကႆပတကၠတြန္းႏွင္႔ တိမၺရုက ပရိဗိုဇ္တို႔သည္ ခံစားတတ္ေသာ ျပဳတတ္ေသာအတၱ ၊ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါသည္ရွိ

သည္ဟုယုံၾကည္ၾကေသာေၾကာင္႔ဗုဒၶအားေမးျမန္းၾကျခင္းျဖစ္၏။ဗုဒၶလက္ထက္ကတိတၳိတကၠတြန္းႏွင္႔ပရဗိုဇ္တို႔သည္သာ

အတၱအယူရွိၾကသည္မဟုတ္။အတၱဒိဌိမကင္းေသာအခ်ဳိ ႔ဗုဒၶရဟန္းမ်ားလည္းရွိေၾကာင္း ေအာက္ပါစကားျဖင္႔ ထင္ရွား၏ ။

‘‘အရွင္ေမာဠိယဖဂၢဳနမေထရ္သည္ဗုဒၶအား*အရွင္ဘုရား၀ိညာဏအဟာရကိုအဘယ္သူသည္သုံးေဆာင္စားေသာက္ပါသနည္း*

ဟုေမးေလွ်ာက္၏။ထိုအခါဗုဒၶက*သင္၏အေမးသည္မသင္႔ေလ်ာ္ေခ်။တစ္စုံတစ္ေယာက္ေသာပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါကသုံးေဆာင္္စား

ေသာက္သည္ဟုငါဘုရားမေဟာ။ငါဘုရားကိုအရွင္ဘုရား၊၀ိညာဏ္သည္အဘယ္၏တရားအေၾကာင္းျဖစ္ပါသနည္းဟုေမးရာ၏။

ဤအေမးပုစာၦ၌၀ိညာဥ္သည္ေနာင္အဆက္ဆက္ေသာနာမ္ရုပ္၊သဠာယတနစသည္တို႔ျဖစ္ျခင္း၏အေၾကာင္းျဖစ္သည္ဟူေသာ

အေျဖသည္ သင္႔ေလ်ာ္သည္္္* ဟုမိန္႔ေတာ္မူ၏ ။(နိဒါနသံယုတ္၊ေမာဠိယဖဂၢဳနသုတ္)

သံယုတၱနိကာယ္၌ ထိုနည္းႏွင္႔ေဟာေတာ္မူေသာ ေဒသနာအေျမာက္အမ်ားရွိ၏ ။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ကိုသုငယ္